Optimaal functioneren als ingenieur | hoger technisch opgeleide | manager | team
Heb ik nu een burn-out of toch nog niet?
Over het verschil tussen naar een burn-out toe neigen of er in zitten.

Heb ik nu al een burnout of toch nog niet? Het is een vraag die regelmatig terugkomt. Belangrijk daarbij is te beseffen dat het over een continuüm gaat en dat burn-out vele varianten heeft. Meer zelfs het is uniek voor elke persoon. Dat neemt niet weg dat er typische kenmerken zijn van iemand die bijna in een burn-out zit: burning-out. En dat er ook typische kenmerken zijn van iemand die er in zit: burned-out.

Piekeren is de eerste!

We starten met eentje die altijd aan de orde is: piekeren. Oeverloos piekeren waarbij men in cirkels draait. 'Kreisdenken' noemen de Duitser het. Een voorbeeld: Patricia overdenkt keer op keer 'het is steeds hetzelfde, ik moet het altijd doen, er moet altijd meer, wanneer gaat dat stoppen, en wat moet ik nu doen, en Peter doet nooit wat en daar wordt niks op gezegd,...'. In allerlei varianten herhaalt zich dat.  Piekeren leidt tot energieverlies! Het ontstaat vanuit een gevoel van machteloosheid. Daar zal dan ook het keerpunt liggen in loopbaancoaching. Piekeren doen veel mensen, maar het energieverlies verschilt. Het is pas in combinatie met één of meerdere van volgende symptomen dat we van een 'neiging tot burn-out' spreken:

Andere symptomen in de aanloop naar burn-out

 1. Emotionele uitputting: de persoon kan zich leeg en moe voelen, zowel fysiek als emotioneel. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze geen energie meer hebben om hun werk of andere verplichtingen uit te voeren.

2. Verminderde prestaties: de persoon kan merken dat ze niet langer in staat zijn om op hetzelfde niveau te presteren als voorheen. Dit kan zich uiten in een afname van de kwaliteit of kwantiteit van hun werk.

3. Cynisme en afstandelijkheid: de persoon kan zich terugtrekken uit sociale interacties en minder betrokken zijn bij hun werk of andere activiteiten. Ze kunnen ook cynisch worden en hun werk of collega's bekritiseren.

4. Lichamelijke klachten: de persoon kan fysieke symptomen ervaren, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, maagklachten, spierpijn en slaapproblemen.

5. Verminderd zelfvertrouwen: de persoon kan twijfelen aan hun vermogen om hun werk goed te doen of om te gaan met uitdagingen en problemen op het werk.

6. Verhoogde prikkelbaarheid: de persoon kan snel geïrriteerd of boos worden en zich gefrustreerd voelen over kleine dingen. 

Het is belangrijk op te merken dat deze symptomen variëren afhankelijk van de persoon en de omstandigheden. Als je denkt dat je bijna in een burn-out zit, is het belangrijk om hulp te zoeken en stappen te ondernemen om je welzijn te verbeteren. Want de schade en de tijd om te recupereren is veel groter als je 'er helemaal doorzit'. Een platte batterij laadt nu eenmaal veel trager op dan een 'bijna platte'. Het is niet voor niets dat een gsm zichzelf uitschakelt als batterijniveau laag komt staan. In onze reeks workshops in de natuur rond veerkracht staat dit centraal.  


En het verschil met iemand die al in burn-out zit?

Iemand die al in een burn-out zit zal nog ernstiger symptomen ervaren dan iemand die bijna in een burn-out zit. Hier zijn enkele voorbeelden:

1. Complete uitputting: in tegenstelling tot iemand die bijna in een burn-out zit, kan iemand die al in een burn-out zit zich volledig uitgeput voelen op alle niveaus, zowel fysiek, mentaal als emotioneel. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze helemaal opgebrand zijn en geen energie meer hebben voor iets. Met moeite de zetel uit geraken komt regelmatig voor.

2. Verlies van interesse: iemand die in een burn-out zit zal zich ook terugtrekken uit sociale situaties en geen interesse meer hebben in activiteiten die ze eerder leuk vonden. Ze zullen vaak hun interesse in hun werk verliezen en zich onverschillig voelen over het succes ervan.

3. Angst en depressie: iemand in een burn-out kan ook last hebben van ernstige angst- en/of depressieve symptomen, zoals gevoelens van hopeloosheid, verdriet, angst, paniekaanvallen, concentratieproblemen en slaapproblemen.

4. Verminderd zelfbeeld: de persoon kan een laag zelfbeeld ontwikkelen en zichzelf de schuld geven van hun problemen. Ze kunnen ook het gevoel hebben dat ze niet meer in staat zijn om hun werk goed te doen of om te gaan met uitdagingen en problemen.

5. Verstoorde relaties: iemand in een burn-out kan ook merken dat hun relaties met anderen verslechteren. Ze kunnen minder geduldig of vriendelijk zijn en moeite hebben om betrokken te blijven bij familie, vrienden en collega's.

6. Fysieke gezondheidsproblemen: Iemand in een burn-out kan ook fysieke gezondheidsproblemen ervaren, zoals verhoogde bloeddruk, hartproblemen, verminderde immuun-functie, en andere fysieke klachten. Soms is er gezichtsverlies. En het zijn geen uitzonderingen die een aantal dagen niet uit hun bed geraken.

Schijn bedriegt!

Het is belangrijk te beseffen dat burn-out een ernstige aandoening is: de batterijen zijn leeg. Soms spitst zich dat toe op één gebied: het werk. Vaak is het algemener. Een bijkomende moeilijkheid is dat je bij velen de burn-out (of neiging tot) niet zomaar kan afleiden uit de verschijning van de persoon. Die ziet er nog ok uit. Maar schijn bedriegt. Binnenin schommelt het van orkaan tot angstvallige leegte.

Zoek zo snel mogelijk hulp

Het is belangrijk om met spoed hulp te zoeken als je vermoedt dat je of iemand anders in een burn-out zit. Door meer inzicht en concrete herstelintenties te formuleren ontstaat er een gevoel van perspectief. Dat geeft hoop en versnelt het herstelt enorm is mijn ervaring. Je kan vragen om de duur van de sessie aan te passen en bvb terug te brengen naar driekwartier ipv een uur of anderhalf uur.